Zihgir hepimizin bildiği gibi,baş parmağı koruyan,çeşitli malzemelerden yapılan bir okçu yüzüğüdür.Zihgirsiz yapılan bir atış,tabiki daha hassas ve hissedilerek yapılacaktır fakat kısa zamanda baş parmağımız,kirişin zorlamalarına daha fazla dayanamayarak pes edecektir.
Peki sizce hangi tür malzemeleri kullanmalıyız?.Öyle bir malzeme bulmalıyız ki bu malzeme hem baş parmağımızı korusun,hemde diğer isteklerimizi de yerine getirsin.Peki,diğer isteklerimiz nelerdir?.Bunlar,
1)Malzemenin sağlamlığı ve tesviye uygunluğu.Bu bize mükemmel uyumluluktaki bir zihgir için atış yerinde ve anında müdahele imkanı verir.Metalik zihgirlerin tesviyesi daha zordur.
2)Malzemenin,Kirişe zarar vermeyen ve mümkün olduğunca yumuşak bir malzemeden seçilmesi daha isabetli olur.Çok sert ve metalik bir zihgir kirişi yıpratacağı ve zarar vereceği için tercih edilmemelidir.Tamam,metalik ve taş zihgirler göze çok hoş gözükebilirler ama burada asıl olan silahın korunmasıdır.Silaha zarar veren hiç bir tesisat mantıklı değildir.Kirişine zarar veren bir Zihgiri hiç bir savaşçı kullanmak istemezdi çünki .Açıkçası bende bindiğim dalı kesmek istemem,cebimde yedek bir kiriş olsa dahi,bu kirişi yeme ihtimali olan bir zihgiri kullanmam açıkçası.Bu yüzden Boynuz,Fildişi,ahşap vs.gibi doğal malzemeler yanında Delrin ve diğer plastikler gibi yumuşak malzemeleri tercih etmeliyiz.Aşırı yumuşak malzemeler ise,mesela deri zihgirlerde kullanılabilir fakat kirişin o sert kamçılama hareketini yapabilmesi için zihgirlerde deriden daha sert malzemelerin kullanılmasında yarar vardır.
Bu günümüz silahlarında Prinç Fişek kovanı kullanacağımıza,çelik Fişek kovanları kullanmaya benzer.Namludaki fişek yatağının aşınmasını istemeyiz değil mi?Zihgirde aynen bu mantıkla çalışmalıdır,mümkün olduğunca uzun bir kullanım için silahımızı korumalıyız.
Zihgir aslında kolay bir yüzük türü değildir.Olay sadece dış hatların uyumluluğuyla da bitmez.Zihgirin dışı kadar baş parmağa oturan iç kısmıda önemlidir çünki.Baş parmağımıza son derece uyumlu olan bir zihgirin zaman zaman,özellikle yaz aylarında parmağımızı rahatsız ettiğine şahit oluruz.Parmağımız terler ve o ter,atış sırasında parmağın zihgir içinde aşağı-yukarı kayarak tahriş olmasına ve atış yapamaz hale gelmemize sebep olur.Gördüğünüz gibi atış yapabilmek için sadece kas gücü yeterli değildir.Aslında birincil olarak önemli olan,baş parmağımızın yay germeye olan uygunluğudur.Parmağın tabiki fiziksel uygunluğu atıcının menfaatinedir fakat uygun,güçlü bir parmak bile,biz onu kirişin etkilerinden koruyamadıktan sonra bir süreliğine kullanılamaz hale gelecektir.Baş parmağımızın dertleri bunlarla da bitmez.Atışa yeni başlayan bir baş parmak özellikle sabahları şişkin bir vaziyettedir ve parmağımıza uyumlu olan bir zihgir bile parmağımızı sıkmaya,önlem için bollaştırdığımız zihgirin atış yaptıkça da sonradan daha da bollaşarak parmağımızda kaymaya,tahriş etmeye başlar ve atıştan çekilecek duruma gelmemize sebep olur.Peki o zaman ikinci bir zihgir mi edinmeliyiz?biri gevşerse sıkı olanı tak,sıkı gelirse gevşeğini tak.Bu durum zaten bir sürü kombine hareket gerektiren atış işini dahada zorlaştıracaktır.
Çözüm:
 |
| Osmanlı Zihgir(Şast)Replikaları |
Ben bu durumları bayağı uzun bir süre yaşadım ve çok basit bir metodla üstesinden geldim.0,8-1mm kalınlığındaki deri parçasından bir şerit kestim ve bu şeriti zihgirin arka tarafına doladım.Mesela sabahları daha atışa başlamadan evvel şişkin olan parmağımın zihgire uyumluluğunu bu deri şeritlerdeki tur sayısını azaltarak hallediyorum.Hatta bezen daraltmama bile gerek kalmadan önceleri biraz sıkıca parmağıma oturttuğum zihgir bir kaç atıştan sonra çok rahat bir duruma geliyor ve deri baş parmağımı hem sıkılığıyla,hemde kaydırmazlığı marifetiyle tahriş olmamasını sağlıyor.Ki,kesin ayarlama imkanı devamlı elinizin altında;ister gevşet,ister darlaştır.Çok pratik.
Sizlere zihgirlerinizde Kulak kullanmayıda tavsiye edeceğim.Geri kaçmaya çalışan kirişi bu deri parçası tuttuğu gibi,özellikle hızlı gezleme esnasında oluşabilecek kiriş ısırmalarına karşıda faydalı olacaktır.Ben bu kiriş ısırmalarını,daha önce kulaksız zihgir kullanmalarımda bir kaç kez yaşadım ve bayağı acı veren bir kazadır çünkü bu ısırma ile kiriş bir parça deriyi parmağınızdan koparır.
Ben bu tür uygulamayı Osmanlının da uyguladığını gördüm ve müzelerde bir sürü kulaklı ve arkası deri yada,bez türü sarımlı zihgirler var.
Umarım yolunuzu aydınlatma amacında olan bu açıklamalarım sizler için faydalı olmuştur.
Beklemede kalın,
Mehmet Gölhan/Kemanger
