28 Şubat 2023 Salı

Avcıbaşı Kara Mustafa kimdir?.

 

Bu seferki yazımda kullandığım başlık sizlerde genellikle teknik  konularda yazı yazmış birisi için en başta 'Ne alaka..?' gibi bir intiba uyandırabilir fakat makale başlığındaki,bu şahsın kendisiyle özdeşleşen öyle bir mahareti varmışki okuduğum anda benim resmen şoke olmama sebep oldu.

Kemenkeşler,kemengerler,tirgerler,zihgirciler vs.gibi şahıslar eğer varsa bir takım şahsi özelliklerinden dolayı daha bir hatırlanır,ayırd edilir olurlar.Hangi meslekten oldukları gibi bir takım
alışılageldik bilgilerin yanında savaşlardaki yararlılıkları gibi önemli bilgiler ve hatta zaman zaman kemankeşlerin bir takım sıradışı davranışları,hatta görünüşleri dahi söz konusu olabilmektedir.

Kadı mustafa efendinin aşırı şişmanlığından dolayı devrinde ''Şişman paşa'' diye tanınması..,o kadar şişmanmışki 5-10 adımda bir oturup dinlenirmiş.

Bir tirgerin ise elinde yonttuğu ahşap talaşla kapı-kapı,esnaf-esnaf dolaşıp,''Varmı daha ince yontabilen?' deyip şamata yapması...,gibi enteresan enteresan karakterler.

En ilgimi çekenlerden biride;Karga Mustafaya yapılan ''Kolları soyulmuş koyun paçasını andırırdı''  şeklindeki acayip bir tanımlamanın(Adamı anacak başka şey bulamadınızmı?.., dedirten cinste :) akılda kalıcılığı çok daha fazladır;değilmi?.

Bu arada;onca zayıflığına rağmen bu şahsın iki menzil rekoru varmış,zamanında bayağı meşhur bir kemnkeşmişde hani :)

İşte;konumuz olan Avcıbaşı Kara Mustafanında benimle kesişen bir özelliği,mahareti varmış ve ona has bir özellik olduğu belgede önemle vurgulanmış.Fakat dilerseniz önce hakkında toplayabildiklerimizi sıralayalım.


Avcı başı Kara Mustafa (15.yy.sonu-16.yy.ilk yarısı):Yavuz Sultan Selim'in avcı başısı imiş.Kemah kalesi fethinde(1515) kaleye ilk çıkan o olduğu için 45.000 akçe ile ödüllendirilmiş.
Aynı zamanda menzil sahibi biriymiş.Yıldız poyrazı havası ile atılan AHİ PARPOL MENZİLİ'nde yerini birkaç defa sürüp Top İskenderden daha uzağa atarak 1097,5 geze atmış,taşını diktirmiştir.

''Güçlü bir kemankeşti..,yay ne kadar sert olursa olsun yayın iki başını ellerine alıp,iki dizine dayayıp,sağ elinin baş paramağı ile sürüp kirişini takardı.''


                                                                                     Kaynak:Türk Okçuluğu/Ünsal Yücel/sayfa 220.



Evet ! işte tamda burası..,ilk okuduğumda sanki saatler sonrasında tamda umudu kesmişken kocaman bir balık yakalayan fakir balıkçı gibi şaşkınlık ve sevinç karışımı bir duyguyla o anda kalakalmıştım.

Çünkü Avcı başı kara mustafa'nın maharetle kullandığı bu teknik benim kullandığım tekniğin nerdeyse tıpatıp aynısıydı.

Hatırlarsanız hızlı kirişleme tekniğimi 1.Bölüm ve 2.bölüm olarak daha evvelden yayınlamıştım.(Okuyamayanlar yukarıdaki linkleri ziyaret edebilirler.)

Bu tekniğin hızı haricinde bildiğiniz gibi en büyük özelliği canlı yada cansız bir yardımcıya ihtiyacınızın olmamasıdır.Tek başınıza istediğiniz yerde ve anda,hatta ayakta bile..,evet! yanlış duymadınız;biraz denge istesede yaylarımı ayaktada kurdum,ama çoğunlukla yastım.




Benim kullandığım teknikte sadece tek bir diz kulanılırken avcıbaşınınkinde ise kabza iki dizle birlikte destekleniyor ve tek farkda bu gibi.

Fakat kesin olan şudurki; hani ''Görünen köy kılavuz istemez''derler ya..,bu teknikle çok daha kuvvetli yayların kirişlenmesi mümkün  gözüküyor.

Ama daha evvelde söylediğim gibi;ölçü çekebildiğin kadar güçteki bir yaydır..,yani çekemediğin bir yayı öyle kolayca kuramazsın.

Benim 80 Librelik bir yayımı aynen bu teknikle kirişleyebildiğim göz önüne alınırsa iki dizle kirişlenebilecek yayların ağırlığını hiç düşünemiyorum bile :)



60 Librelik yayın Gölhan tekniğiyle kirişlenmesi


Aslında heriki tekniğinde kesinlikle kardeş olduklarını söyleyebiliriz.Heriki kardeş tekniğinde birbirlerine kıyasla eksileride var artılarıda.

Tek dizle(Gölhan Tekniği):
Diğer ayağın yardımıyla herhangi bir desteğe ihtiyaç duymadan,herhangi bir yerde hatta at üzerinde dahi yay kirişlenebilir-yasılabilir.Canlı-cansız destek arama derdi olmadığından çok daha pratik ve hızlıdır.

İki dizle(Avcıbaşı Kara Mustafanın tekniği):
Yüksek libreli yayların bu teknikle iki diz yardımıyla çok daha rahat kurulabilmesi.Yerde çömelerek kirişleme olanağıda olsa denge problemi olayı bir anda  kaosa döndürebilir ama imkansız değil tabiki.

Bu teknikte en mantıklısı sandelye,tabure yada arazideysek eğer bir kaya vs olabileceği gibi sırtın bir duvara,kayaya dayanmasıylada teknik pekala uygulanabilir.

Kısacası bu tekniği uygulayacaksanız eğer cansız bir yardımcıyada ihtiyacınız var demektir.Fakat her iki teknikte aynı zamanda yay sallarının sağlıklı şekilde esnetilip güvenle kurulması bakımından mevcut olan tek kişilik uygulamalar arasında en güveniliridir.

Evet,
avcıbaşının kullandığı,kendine has olan bu özel tekniğin benim uyguladığım Gölhan tekniğiyle tarihi bir kardeşlik-kanıt bağı oluşturduğunu görmek benim için çok sevindirici bir durum.


Saygılarımla,
Mehmet A.Gölhan