Osmanlı-Türk Okçuğunda Bilek Siperinin 'Nasıl' Yapılabileceği Hakkındaki Şema ve İzahatlarım 2.Bölüm

 

Osmanlı Bilek Siperi Replika Şablonları(SAĞ EL OKÇUSU İÇİN-For Righ Handed Archers)

Siper yapımına başlamadan evvel,bir temel oluşturmak amacıyla elimdeki tüm yazılı kaynakları (Ünsal Yücelin Türk Okçuluğu ve Telhis-i Resailat-i Rumat) araştırdım ve not aldım.Bulduklarımı madde madde sıralarsak,

*Malzeme olarak bağa,boynuz,keler,ham deri,fildişi ve ahşap kullanılıyor.
*Siper oluk boyu,yüksekliği kişinin yapısına göre değişiyor.
*Oluk kavisinin orta yerine 'Atış Yeri' deniyor ve oku en fazla atış yerinden 1 arpa boyu gerisine çekmek makbul.
*Tasmadaki şerit öyle bağlanmalıdır ki,Siper başını ne kabzaya nede şast'a çekmelidir.Gerekirsede bir hoca tarafından gözlenmesi nasihat edilmiş.
*Yay,siper ve okun atış yapmadan önce uyumunun incelenmesi,okun oluk içinde 'atış yerine' dikilmeden rahatça çalıştığının görülmesini tavsiye etmişler.
Siperde tüm bu şartlar sağlanıyorsa,herhangi bir atış bozukluğunda hata siperde değil atıcıda aranmış oluyor ve hatanın 'Vücutta' olduğuna kanaat getiriliyor.

Buraya kadar elde ettiğimiz bilgiler bize Siperin düzgün kullanılabilmesi için imalat safasında bizim nelere dikkat etmemiz gerektiğini ve hatta bize olması gereken ok boyu hakkında da ipucu vermektedir.


UYARI:
Yukarıda resmini görmüş olduğunuz bu göz alıcı siperin özellikle yeteri kadar ustalaşmamış aceleci okçular için tehlike oluşturabileceği uyarısını yapmak zorundayım.Çünkü kabza gerisine kadar çekilen bir menzil oku yanlış bir bırakış yada vücut hareketi neticesinde kabza yada siperden sekerek tehlikeli durumlar yaratabilir.Ben siperimden iyice emin oluncaya kadar büyük bir koruma gözlüğü taktım ve ilk atışlarımı bu şekilde yaptım.Aslında koruyucu bir maske daha da iyi olacaktır.Gerçi Osmanlının bu tür kazalarda yaşadığı en büyük hasar,okun tablaya yada yumruğa zarar vermesiyle sonuçlanmış.Ama Siper kullanımının o dönemlerde revaşta olduğunu ve Kemankeşlerin ustalıklarını da göz önüne alırsak,bizim daha da tedbirli olmamızda fayda var.




SİPERİN YAPIMI:

Bilek Siperi için Kesilen Dişbudak Bloklar

Ben ahşap olarak Dişbudak kullandım.Dayandıktan sonrada diğer ağaçları da kullanmamanın bir anlamı yok.Osmanlı ahşap olarak  ıhlamur ve akça da kullanmış.Kesilmesi gereken ebatlar,30,5mm(siper eni) x 26mm(yükseklik) x 130mm(Siper boyu) dir.
Yukarıda vermiş olduğum Siper Şablonları resmi üzerine tıklayın ve ortaya çıkan resmi masa üstünüze 'farklı kaydet' ile kaydedidiniz.Sonra masa üstündeki dosyayı-resmi açarak,yazıcınızın şeçenekler bölümündeki etkiler kısmında yazan 'Normal Boyutun %' sini  %102 olarak ayarlayın ve o şekilde çıktınızı alın.(Sonra tabiki  tekrar %100'e almayı unutmayın:) A4 kağıdına aldığınız çıktıdaki bu şablonları keserek düzgünce çıkarın ve Paralel ve Dikey Şablonlarının arkasına sertleştirmek maksadıyla kalınca bir karton yapıştırın.Çünkü bu şablonları ahşabı tesviye ederken bir kontrol şablonu-mastar olarak kullanacaksınız.(Ben Asetat kağıdı üzerine kalemle çizerek şablonları oluşturmuştum,resimler sizi şaşırtmasın)

Not:
Kaynak kitaplarımızda belirtildiği gibi,her insanın yumruk yapısı farklı ve Siperler de kişiye özel ebatlarda,uzunlukta olabiliyor.Buna çözüm yolu bulmanın en kolay yolu ise,yukarıdaki sarı bölgede anlatılan 'Yazıcıdan Şablon çıktısı alma işlemi' sırasında yapabileceğiniz büyütme oranı yüzdesiyle oynayarak 'Kişiye Özel' şablonlar,dolayısıyla Bilek Siperleri türetebilirsiniz.

Bilek Siperi Asetat Şablon Uygulaması

Sağ yan,sol yan siper yan profil şablonlarını geçici olarak kestiğimiz ahşabın sınırlarını geçmeyecek şekilde yapıştırın.Bu şablonların kullanılış şekli aşağıdaki gibidir.

Bilek Siperi Şablonlarının Konumu

Siper kuyruğu arka şablonunun konumunu ise aşağıdaki resimden görebilirsiniz.

Siper Kuyruğu Arka Şablunun Konumu

Yapıştırdığımız şablonların sınırlarına göre ahşabı tesviye ederek Siperi oluk ve tabla sürgü kanalı  hariç ortaya çıkarın.Tabla sürgü kanalını siper üzerine kalemle çizdikten sonra siper yan profilleri oluştuğu için siper yan şablonlarına artık ihtiyacınız yoktur.Şimdi oluğu oluşturmaya başlayabiliriz.Oluk paralel ve dikey şablonlarının kullanılış şeklini aşağıdaki resimlerden bakınız.

Bilek Siperi Paralel Oluk Şablonlarının Kullanılış Şekli

Bilek Siperi Dikey Oluk Şablonunun Kullanılışı

Siperin oluk bölgesi bizi en fazla oyalayan bölgedir.Ben şablonları kullanarak ve sadece tesviye edilecek bölgeleri kurşun kalemle işaretleyerek yontma-eğeleme yani tesviye işlemlerini tamamladım.İşlemler arasında sık sık kontrol ederek tüm şablonların oluğa uyum sağlamasına dikkat ediniz.Orataya çıkan oluk,siper kuyruğundan bakıldığında hafifçe sola doğru eğimli olmalıdır.Zaten tir geçimine yol verebilmesi ve okçunun tariflerdeki gibi 'yakın kesdirme'yapabilmesini de bu sağlar.

Tabla yapımınıysa sizlere 3.Bölümde anlatacağım.

Osmanlı Siper Replikası Kuyruk Görünümü

Beklemede kalın,3.Bölüm çok yakında,
Mehmet Gölhan/Kemanger