 |
| Kare Kesitli Darb Temrenleri-Konserve Açacakları :) |
Darb temrenleri bildiğiniz gibi üç köşe,dört köşe,yuvarlak,yıldız kesitli ve uzun yada kısa temrenler olabiliyor ve zamanında cebe(zırh gömlek),cevşen(zırh yelek),çelik plakalı zırhlar,miğfer ve hatta kalkanlar için bile kullanılmıştır.Benimde iki adet 'kare' Darb temreni yapımı deneyimim oldu.Ve bu deneyimimi sizlerle paylaşmak isterim.
Yukarıdaki Temrenler,kendi atölyemde yaptığım 'Darb' temrenleridir.Bu temrenleri yapmak için örs-çekiç-Ateş Tuğlası ve ısı kaynağı olarak Pürmüz kullandım.Çelik olarakta,bildiğimiz imalat çeliğinden yapılmış bir 8mm lik cıvata kullandım.Pürmüz kullanarak cıvatayı ,'L' şeklinde döşediğim ateş tuğlası arasında portakal rengini alıncaya kadar ısıttıktan sonra cıvatayı 'Kare' şeklini verecek şekilde dövdüm.Burada dikkat edilmesi gereken,dövüldükçe uzayan çeliğin düz bir hat oluşturması,yamulmaması dır.Arasırada dövdükçe ve çekicin temasıyla soğuyan cıvata tekrar ısıtılarak dövme işine devam edilmelidir.Cıvatayı ucu sivri bir Temren haline dönüştürmek beni bayağı uğraştırdı diyebilirim.
Resimde de görebileceğiniz gibi kısa Temren ilk yaptığımdır.Fakat ikinci,uzun olan temren için biraz daha az uğraştığımı söyleyebilirim.Anlayacağınız bu işlerle uğraştıkça ustalaşmaya başlıyorsunuz.
Kısa temrenin boyu 4,4cm,uzun olan temreninse 5,7cm dir.İğne boylarıysa 4 ve 5cm dir.Kısa olanın ağırlığı 10gr.,uzun olanınsa 14,5 gr.gelmektedir.Bu arada aklıma gelen,dövme temrenlerde istikrarın,yani gramaj istikrarının nasıl sağlandığıdır.Aklıma gelen tek yöntem,kabaca temren halindeki dökümün hiç fire vermeden,yani bir gramaj eksikliği yaratılmadan dövülüp hazırlanmasıdır.Ok gövdeleri olarak 'Tarzı Has' endamını kullandım.(En sevdiğim endamdır)
Temrenin yapımı sırasında,okun ayak kısmına temas eden kısımlarında yuvarlatma amacıyla eğe ve disk şeklindeki taşlama motoru kullandım.Bu tabiki Temrende gramaj kaybına sebep oluyor ve geçmişte de bu tarz işlemlerde 'ok mastarları-cetvelleri'gibi Temrenler içinde 'mastarlar'kullanılmış ve hatta mastarlarla doğrulanan temrenler en son olarakta tartılmış olabilirler.Yani bir nevi kuyumcu işlerine benziyor bu iş.Ve nihayetinde de çeliğe su verme işlemi yapılıyor.
Ve tabiki bu temrenleri bana muhakkak ki denediniz mi ? diye soracaksınızdır.Tabiki denedim ve 1-2mm lik çelik levhaları 52Librelik yayla tereyağından kıl çeker gibi deldiğini söyleyebilirim.Ki örgü zırhları hiçmi hiç affetmeyecektir.Ve birde bu temrenlerin 80-90 librelik yaylarla atıldığını düşünün.
Sonuç olarak bu kare şeklindeki Darb temrenlerinin sanki bir 'konserve Açacağı' gibi çalıştığını rahatlıkla söyleyebilirim.Konserve açacağı,evet şaka yapmıyorum,bu temrenler çelik levhaları konserve açacağının yaptığı gibi karelerin keskin köşeleriyle keserek çalışıyorlar.Yani karenin köşeleri ne kadar keskinse,delme işlemi o kadar başarılı oluyor.Yuvarlak kesitli temrenlerinse keskin köşelere sahip olmadığı için daha az işlevsel olduğunu düşünüyorum.Üç kenarlı bir temrenin kesici kenarlarına ok şaftının uyguladığı basınç daha fazla olduğu için kesiciliği daha fazla fakat gene üçgenin metale sürtünen kenarları var.Mesela yıldız kesitli temrenlerinde dörtten fazla kesici kenara sahip olması belkide temrenin daha geç körelmesine ve kare kenarların metali keserken işe yaramayan kenarların sürtünmesiyle oluşan 'Sürtünme Kuvveti' engeli de bu şekilde minimuma indiriliyordu.Çünki yaptığım bu kare kesitli temrenlerde,metale sürtünüp te kesemeyen bu kenarların 'sürtünme kuvvetini minimuma indirmek' ve 'birim alandaki kesme kuvvetini arttırmak' amacıyla, kare temrenlerimden bir tanesinde kanal açmaya başladım.
 |
| Kare Kesitli Darb Temrenine Yarık Açma İşlem Başlangıcı |
Buradaki amaç,oku mümkün olduğunca derine saplayıp(Penetrasyonu arttırmak) okun öldürücülüğünü de arttırmaktır.Bende aynı şekilde kare temrenimi bir nevi yıldız temrene çevirdikten sonra tekrar 'Darb' deneyimi yapacağım ve bu konserve açacaklarının daha etkili olup olmadığına bakacağım ve tabiki ayrı bir deney olarakta sonucu sizlerle paylaşacağım.
Beklemede kalın,
Mehmet Gölhan/Kemanger
